باید فرزند زمان خویش بود

حضرت علی (ع) زمانی که خلافت را پذیرفتند ، اعلام کردند که خیلی چیزها را تغییر خواهند داد . ایشان در دوره کوتاه پنج ساله ای که زمامدار بودند ، اگر چه فرصت کافی برای پیاده کردن تمام الگوهای علوی نداشتند ، اما در همین زمان نیز با نگاه جدیدی که در مورد انسان ، علم ، عقل و محیط جاری ساختند الگوهایی کارامد برای نسل های بعد از خود پایه ریختند که امروز نیز قابل اجراست .

این ها سخنان دکتر مهدی حمزه نژاد است که به سیاق هفته گذشته مهمان سفید ویژه معماری شنبه شب ها در شب دوازدهم تیر ماه بود . این برنامه که در واقع ادامه بحث هفته گذشته را در مورد معماری در حکومت علوی دنبال می کرد ، ضمن اشاره به خلاصه ای از برنامه هفته گذشته قرار بود در گفت و گوی دکتر امیر محمدخانی با دکتر مهدی حمزه نژاد بخش های دیگری از نگاه و الگوهای برجا مانده از دوران حکومت امام علی (ع) به بحث و بررسی گذاشته شود . دکتر حمزه نژاد پس از ایراد جملات فوق بحث را با اشاره جزیی تر به نگاه جدیدی که امام بزرگوار شیعیان حاکم کرده بود ، ادامه داده و افزود : حضرت محمد (ص) فرموده اند هیچ قومی رفتار مردمش بد نمی شود مگر این که مساجدش تزیینات و جلوه گری های فراوانی داشته باشد . حضرت علی (ع) نیز در همین مورد فرموده ای دارند با این مضمون که قومی که مساجدش را زینت می کند ، اعمالش را فاسد می گرداند . این دو حدیث یعنی که تجمل و جلوه فروشی با رفتار نادرست که شقاق اجتماعی را باعث می شود رابطه مستقیمی با فساد جوامع دارد . این دو حدیث می تواند رفتار امام علی (ع) را که دستور تخریب چند مسجد را در کوفه صادر فرمودند به خوبی روشن سازد .

دکتر حمزه نژاد ضمن اشاره به جامعیت امام علی (ع) در زمینه های گوناگون به پیش گویی های آن حضرت اشاره Ùˆ چنین ادامه داد : امام در حکمت 369 یک پیش گویی در مورد آخرالزمان دارند Ùˆ Ù…ÛŒ فرمایند Ú©Ù‡ مساجدی در آخرالزمان ساخته Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ بسیار باشکوه هستند ØŒ اما بدترین مردمان اهل این مساجد هستند Ùˆ انواع فتنه گری ها از این مساجد آغاز Ù…ÛŒ شود . دکتر مهدی حمزه نژاد ضمن تذکر این نکته Ú©Ù‡ حالا نیاییم Ùˆ با ذکر این احادیث Ùˆ حکمت ها همدیگر را تخریب کنیم Ú©Ù‡ منظور از این سخنان این یا آن جناح است ØŒ اشاره آن حضرت را معطوف به دیدگاهی دانست Ú©Ù‡ مساجد را در ظاهر پرجلوه Ùˆ پرتجمل Ù…ÛŒ پسندد Ùˆ اضافه کرد Ú©Ù‡ در واقع اشاره ایشان به مساجد اموی است Ú©Ù‡ امام خمینی نیز در عصر جدید آن ها را مساجد اسلام آمریکایی نامیدند .   

تفاوت مصلی و مسجد بحث دیگری بود که در بحث امید محمدخانی با مهدی حمزه نژاد به آن پرداخته شد . دکتر حمزه نژاد ضمن اشاره به بزرگی و دشواری نهضت مصلی سازی که در کشور ما ایجاد شده است ، با بیانی کنایی از این نهضت به عنوان حرکتی بزرگ تر و فراتر از سطح درک و فهم خود یاد کرده و ضمن ایراد انتقاداتی چند به این حرکت الزام بازنگری در این حرکت را یاداوری کرد . وی در ادامه اظهار نگرانی کرد مبادا تفاخر این مصلاها باعث شود امام زمان پس از فرج از این تفاخر و تجمل انتقاد داشته باشند .

در ادامه تصاویر و اسلایدهایی از مساجدی چون مسجد تاریخانه ، مسجد فهرج ، مسجد ارگ بم ، مسجد کوفه و ... به نمایش درآمد و دکتر حمزه نژاد ضمن ستایش سادگی و معنویت حاکم بر فضای این مساجد آن ها را به عنوان الگویی در این زمینه معرفی کرده و با اشاره به این که این مساجد انسان محور و سکون محور هستند ، این نکته را که چنین مساجدی دقیقا به مثابه ظرف عمل می کنند ، الگویی ماندگار در این بحث دانست . این استاد دانشگاه در ادامه ضمن ذکر این نکته که منظورش از این بحث این نیست که هنوز هم باید مساجد خشت و گلی ساخته شود ؛ عنوان داشت که باید عنصر زمان را نیز در نظر گرفت . وی با ذکر مثال مسجد امام اصفهان که از تزیینات فاخری بهره مند است ؛ هوشمندی کسانی چون شیخ بها را که زمان بنای این مسجد امام جمعه عصر خود بود ، دلیل این دانست که نمی توان این مسجد را در شمار مساجدی آورد که تزیینات و تجملاتش ناراحتی پیامبر و امام علی (ع) را باعث می شدند .

در پایان برنامه اعلام شد برنامه این هفته آخرین برنامه سفید معماری بود و سری جدید این برنامه تا چند هفته دیگر با بحث هایی جذاب تر و جدید تر روی آنتن خواهد رفت ...

لینک دانلود